Celem hipoterapii jest przywracanie zdrowia i sprawności przy pomocy konia i jazdy konnej. Oferuje ona szerokie spektrum działania i łączy elementy rehabilitacji, edukacji, socjalizacji i sportu. Wykorzystuje zasady neurofizjologii do celów terapeutycznych. Jest przyjazną terapią „bez bólu”. Podczas zajęć wykorzystuje się następujące rodzaje hipoterapii:

- terapia ruchem konia,

- fizjoterapia na koniu,

- terapia kontaktem z koniem,

- psychopedagogiczna jazda konna i woltyżerka.

Hipoterapia może przynosić korzyści we wszystkich obszarach funkcjonowania człowieka: fizycznym, motywacyjnym, emocjonalnym, poznawczym oraz społecznym. Każda osoba niepełnosprawna, cierpiąca na jakąkolwiek chorobę czy zaburzenie może wynieść specyficzne dla siebie korzyści z zajęć hipoterapeutycznych.

Oddziaływanie hipoterapii

- Strefa fizyczna – podnoszenie ogólnej sprawności, normalizacja napięcia mięśniowego; torowanie prawidłowego wzorca chodu; poprawa koordynacyjnych zdolności motorycznych, głównie równowagi i poczucia rytmu; poprawa orientacji w przestrzeni i schemacie własnego ciała; stymulacja i normalizacja czucia głębokiego i powierzchniowego.

- Strefa emocjonalno – motywacyjna – wzrost motywacji i akceptacji procesu terapeutycznego; zwiększenie poczucia własnej wartości; zmniejszenie zaburzeń emocjonalnych.

- Strefa poznawcza – stymulacja odbioru wrażeń zmysłowych; poprawa percepcji wzrokowej i słuchowej; stymulacja uwagi, pamięci, myślenia, mowy; nabywanie i rozwijanie nowych umiejętności.

- Strefa społeczna – aktywizacja psychospołeczna, rozwijanie pozytywnych relacji społecznych.

Galeria

Zajęcia grupowe metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne mają na celu poznawanie siebie, innych oraz budowanie wzajemnych relacji poprzez różnorodne, naturalne i proste doświadczenia ruchowe. Zajęcia maja na celu pomóc w odpowiedzi na pytania:

• kim jestem?
• jacy są inni ludzie?
• jak żyć z innymi ludźmi?
• jak zadbać o swoje miejsce w przestrzeni?
• jak poznać granice swojej przestrzeni osobistej i jak jej bronić?

Ruch Rozwijający poprzez różnorodne propozycje aktywności ruchowej w kontakcie z innymi ludźmi są podzielone na kilka kategorii ćwiczeń:

• ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała (świadomość własnej osoby, ciała)
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w swoim otoczeniu (świadomość przestrzeni)
• ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu oraz współpracę z partnerem i grupą (świadomość innych osób i kontakt z nimi)
• ćwiczenia twórcze

Treści realizowanych zajęć ruchowych obejmują:

1. Ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała:
   • Wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków
   • Wyczuwanie nóg w ruchu i siedząc
   • Wyczuwanie łokci
   • Wyczuwanie twarzy
   • Wyczuwanie całego ciała
2. Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu:
   • Ćwiczenia indywidualne
   • Ćwiczenia w parach
   • Ćwiczenia w grupie
3. Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i z grupą:
   • Ćwiczenia z w parach
   • Ćwiczenia przeciwko w parach
   • Ćwiczenia razem w parach
   • Ćwiczenia razem w grupie
4. Ćwiczenia twórcze:
   • przeżywanie sukcesu, i mocy sprawczej, uaktywnianie i podnoszenie świadomości własnych możliwości twórczych
   • realizowanie własnych pomysłów aktywności ruchowej

Tematyka

Tematyka zajęć powtarza się i jest realizowana w oparciu o zasady pracy metodą Ruchu Rozwijającego zawierają stałe elementy:

• ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała (świadomość własnej osoby, ciała)
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w swoim otoczeniu (świadomość przestrzeni)
• ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu oraz współpracę z partnerem i grupą (świadomość innych osób i kontakt z nimi)
• ćwiczenia twórcze

Galeria

Muzykoterapia to szereg oddziaływań terapeutycznych, które obejmują cały organizm psychofizyczny dziecka. Oddziaływania te mają na celu poprawę funkcjonowania dziecka poprzez podniesienie nastroju, aktywizację, pobudzenie lub odprężenie, uspokojenie, złagodzenie napięcia. Proponowane na zajęciach ćwiczenia rozwijają percepcję słuchową, uczą koncentracji uwagi, rozwijają koordynację słuchowo-ruchową, usprawniają mowę
i umiejętności komunikacyjne. Dobór materiału muzycznego, instrumentów, rekwizytów związany jest z aktualnym nastrojem, emocjami i potrzebami jednostki lub grupy uczniów. Metody i formy pracy dostosowane są do indywidualnych potrzeb dziecka i ukierunkowane tak, by dziecko mogło przeżywać sukcesy.

Oddziaływania terapeutyczne na sesjach muzykoterapii przyjmują formę bierną i czynną. Muzykoterapia bierna (receptywna) polega na słuchaniu określonego rodzaju muzyki, która pełni funkcję terapeutyczną, stosowane są tu techniki relaksacyjne i wizualizacyjne.
Muzykoterapia czynna (aktywna) jest połączona z odpowiednimi formami ekspresji muzycznej - ruchem przy muzyce, śpiewem i grą na instrumentach.

Muzykoterapia może mieć formę sesji indywidualnej, skupionej na osobistym rozwoju dziecka lub formę grupową, która doskonale rozwija na przykład umiejętności społeczne uczestników. Zdarzają się też sesje muzykoterapii rodzinnej, na których terapeuta pracuje również z rodzicami dziecka i rodzeństwem.

Podczas sesji wykorzystuje się wszystkie możliwe formy doświadczenia muzyki: granie na instrumentach, improwizowanie, śpiewanie, tworzenie, słuchanie. Sesje muzykoterapii zawierają układy ćwiczeń ruchowych, rytmicznych, oddechowych, wyobrażeniowych , relaksacyjnych – wszystkie oddziaływania podporządkowane są wyznaczonym przez terapeutę celom terapii.

W Zespole Szkół Specjalnych i Placówek Oświatowych muzykoterapią objęte są wszystkie dzieci z klas I -III szkoły podstawowej i przedszkola oraz dzieci w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka. Dla każdego dziecka opracowany jest program zajęć muzykoterapii, który stanowi integralną część Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego opracowanego przez zespół specjalistów pracujących z dzieckiem. Efekty oddziaływań oraz wnioski i zalecenia zawarte w IPET są monitorowane i konsultowane z rodzicami dziecka.

Agata Dobrasiewicz

muzykoterapeuta

Galeria

Wykorzystanie Programu Językowego Makaton w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie

Proces komunikacji osób niepełnosprawnych intelektualnie przebiega często nieprawidłowo lub ulega dezorganizacji. Powstaje wówczas konieczność zastosowania innych niż mowa, wspomagających lub alternatywnych środków, które umożliwią naszym uczniom porozumiewanie się. Jedną z takich metod jest multimodalny System MAKATON – język gestów i symboli. Makaton nie zastępuje mowy werbalnej, lecz zawsze gestom i symbolom towarzyszy normalna gramatyczna mowa.

Rozpoczynając pracę z wykorzystaniem Systemu Makaton, uwzględniając konieczność włączenia w proces kształtowania komunikacji również rodziców uczniów zakwalifikowanych do kształtowania komunikacji tą metoda, przeprowadziłyśmy indywidualne konsultacje i instruktaże dla rodziców.

Większość gestów Makatonu, w przypadku Polski, pochodzi z polskiego Języka Migowego. Posługiwanie się gestami nie stanowi alternatywy dla mowy, ale jedynie ją wspiera. Stąd program Makatonu jest metodą wspierającą komunikację, a nie ją zastępującą. Z czasem, kiedy dziecko zaczyna opanowywać mowę, znaki są stopniowo opuszczane.

Makaton posiłkuje się innymi niewerbalnymi środkami komunikacji, które są nieodłącznymi elementami każdej wypowiedzi, zarówno w języku naturalnym (dźwiękowym), jak i w języku gestów. Są to: mimika twarzy i pantomimika, kontakt wzrokowy, (jakość i wymiana spojrzeń), język ciała oraz dystans fizyczny między rozmówcami.

W programie Makatonu wykorzystywane są również symbole – proste rysunki graficzne obrazujące pojęcia. Liczba podstawowych symboli odpowiada ilości gestów. Z symboli korzystają osoby, których motoryczna niepełnosprawność nie pozwala na swobodne wykonywanie gestów. Symbole mogą być wykorzystywane do układania całych zdań oraz nowych pojęć.

Przykładowe symbole Makatonu:

Zdanie zbudowane symbolami Makatonu:

Z symboli tworzymy dla uczniów tablice komunikacyjne, które ułatwiają użytkownikom porozumiewanie się z otoczeniem.

Uczniowie dokonują wyboru symboli w sposób dla nich łatwy, uwzględniający ich fizyczne możliwości; wskazywanie palcem, dłonią, podawanie.

Ze znaków graficznych tworzone są także książeczki tematyczne, dzienniczki, plany dnia i plany aktywności, dzięki którym użytkownicy poznają kolejność zaplanowanych na dany dzień czynności. Za pomocą znaków graficznych pisane są przepisy kulinarne, teksty piosenek i wierszy, listy zakupów itp. Wybór formy gestu lub symbolu zależy od indywidualnych potrzeb i umiejętności użytkownika.

Realizując Program Językowy Makaton korzystamy z: książek do nauki gestów, programu komputerowego - Słownik obrazkowy Makaton do drukowania, Obrazkowych zabaw z Makatonem oraz wielu pomocy autorskich (tablice przypominające, tematyczne, układanki, gry planszowe, teksty krótkich opowiadań).

Podstawowym celem, jakim stawiają sobie placówki dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie, jest przygotowanie ucznia do zadań, które będzie rozwiązywać w swoim dalszym życiu. Zgodność działań i zachowań dziecka z ogólnie przyjętymi normami społecznymi, stanowi miernik rozwoju intelektualnego dziecka upośledzonego, jest też nadrzędnym celem wychowawczym. Ponieważ dziecko niepełnosprawne intelektualnie w większym lub mniejszym stopniu jest uzależnione od osób dorosłych i nigdy nie osiągnie pełnej niezależności życiowej, istnieje potrzeba, aby stawało się coraz bardziej samodzielne. Samodzielność sprzyja poczuciu bezpieczeństwa, wyzwala pewność siebie i poczucie własnej wartości. Większość dzieci chętnie włącza się do prac, których użyteczność jest dla nich zrozumiała i daje natychmiastowy efekt. Istotną sprawą jest to, aby samorzutne działania dziecka, wykonywane z wielkim zaangażowaniem i zapałem umieć odpowiednio wykorzystać i włączyć je do przebiegu dalszej pracy edukacyjno terapeutycznej.
Terapią zajęciową objęte są dzieci klas starszych: klasy gimnazjalne, klasy przysposobienia do pracy.

CELE:

• Ogólne usprawnianie
• Rozwijanie umiejętności wykonywania podstawowych czynności
  życia codziennego oraz zaradności osobistej
• Przysposobienie do życia w środowisku społecznym poprzez rozwój
  umiejętności takich jak: planowanie, komunikowanie się, dokonywanie wyborów,
  podejmowanie decyzji, usprawnianie kondycji psychicznej.
• Rozwijanie sprawności i umiejętności przy zastosowaniu różnych technik.
• Zdobywanie umiejętności technologicznych i właściwych nawyków.
• Rozwijanie sprawności psychofizycznych, niezbędnych przy wykonywaniu pracy.
• Poprawne posługiwanie się narzędziami, przyborami, urządzeniami.

UMIEJĘTNOŚCI TECHNOLOGICZNE:

• modelowanie w masach plastycznych: glina, plastelina, modelina,
  masa solna, masa papierowa
• formowanie przestrzenne metodą nawarstwiania papieru
• cięcie nożyczkami
• przerzynanie w przyrzni kątowej i piłą płatnicą łączenie materiałów
  na klej, gwoździe, wkręty, poprzez zszywanie.
• malowanie, barwienie, lakierowanie, fakturowanie, wylepianie

WYTWORY:

1. Prace uplastycznione w masie solne, glinie, papierze, płótnie, drewnie.
2. Prace użyteczne: pojemniki, pudełka, podstawki, ramki, piórniki, wieszaki
3. Wykonywanie drobnych prac porządkowych i konserwacyjnych.

Opracował:
Mariusz Delega

Galeria

Zajęcia w Sali Doświadczania Świata, umożliwiają terapię poprzez poznawanie, doświadczanie świata wszystkimi zmysłami: wzroku, słuchu, dotyku, węchu.

Terapia umożliwia uczniowi: rozwijanie zainteresowań oraz procesów poznawczych, tj. pamięci, uwagi, myślenia, zwiększa jego aktywność i motywację do działania, stymuluje zmysły, wprowadza w stan relaksacji i odpoczynku, stwarza poczucie bezpieczeństwa, redukuje stres oraz napięcie nerwowe, a także umożliwia przeciwdziałanie wycofywania się z kontaktów z otoczeniem.

Specyficzna atmosfera wytworzona za pomocą odpowiedniej muzyki, różnorodnych efektów świetlnych nawiązuje do naturalnego środowiska i dostarcza niepełnosprawnemu uczniowi wielu radości i wrażeń.

Galeria

Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych fizjoterapeutów z doświadczeniem w pracy z dziećmi. Terapia dostosowana jest do potrzeb i możliwości każdego dziecka. Podczas zajęć wykorzystywane są elementy terapii: NDT Bobath, Vojty, integracji sensorycznej, terapii manualnej, terapii ręki, masażu, masażu głębokiego tkanech miękkich, PNF. Usprawnianie ruchowe ukierunkowane jest na osiągnięcie jak największej samodzielności w funkcjonalnych wzorcach ruchowych i prowadzone jest na podstawie aktualnych zaświadczeń lekarskich. Zajęcia ruchowe wpływają na zahamowanie dalszego postępu choroby i przyczyniają się do zwiększenia ruchomości w stawach oraz zwiększenia siły mięśniowej, podnosząc lepszą funkcjonalność organizmu jako całości. Doskonale wyposażone sale rehabilitacyjne umożliwiają pracę zarówno w tradycyjny sposób, jak i pozwalają urozmaicić żmudną rehabilitację o elementy zabawy i rywalizacji.

Osoby prowadzące:

mgr Anna Duralska

mgr Kaja Krawczyk

mgr Katarzyna Wróbel

lic. Krystyna Nowakowska

lic. Katarzyna Mąkosa