Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka

Celem zajęć prowadzonych metodą SI jest kształtowanie wrażliwości i percepcji zmysłowej, które prowadzą do rozwoju procesów integracji sensorycznej. Oddziaływania terapeutyczne oscylują wokół czterech etapów: pobudzanie zmysłów, integracja zmysłowo-ruchowa, wypracowanie somatognozji, wypracowanie gotowości do nauki.

W trakcie zajęć, przy pomocy specjalistycznego sprzętu, wykonywane są aktywności dostarczające stymulacji przedsionkowej, proprioceptywnej i dotykowej. Celem terapii nie jest ćwiczenie konkretnych umiejętności. Preferowane są ukierunkowane zabawy i aktywności swobodnie wykonywane przez dzieci wyzwalające automatyczne reakcje na bodźce sensoryczne. Stymulowanie wszystkich zmysłów wpływa na kształtowanie percepcji, sprzyja minimalizowaniu deficytów zmysłowych przejawiających się np. jako podwrażliwość lub nadwrażliwość.

Ćwiczenia i aktywności wykonywane na zajęciach SI dotyczą: stymulacji dotykowo – proprioceptywnej, stymulacji przedsionkowej, doskonalenia koordynacji wzrokowo- ruchowej, przekraczania linii środkowej ciała, doskonalenia planowania ruchu, doskonalenia reakcji równoważnych.

Zajęcia logopedyczne w ramach WWRD związane są z kształtowaniem i stymulacją mowy, usprawnianiu językowego porozumiewania się, kształtowaniem systemu językowego u dzieci autystycznych. Uwzględniają w swoich treściach całościowo przebiegający rozwój dziecka, obejmują jego wszystkie zaburzone funkcje, w szczególności te, które z mową mają bezpośredni związek., jak np. spostrzeganie, różnicowanie i kojarzenie wzorów słuchowych, wzrokowych , kinestetycznych, uwrażliwianie na rytm, melodię , estetyczny i płynny ruch, koordynację wzrokowo-słuchową, słuchowo-wzrokową itp. Terapia uwzględnia również naukę karmienia i picia u dzieci z dysfagią. Metody i techniki stosowane na zajęciach: metoda komunikacyjna, metoda kognitywna, dzienniki wydarzeń z życia dziecka W. Zuziowej, MTG- Manualne Torowanie Głosek E. Wianeckiej, program Słucham i uczę się mówić E. Wianeckiej, wspomagające i alternatywne metody porozumiewania się m.in. Makaton, PSC , masaż logopedyczny, ustno-twarzowa regulacyjna terapia Castillo-Moralesa. Postępowanie logopedyczne obejmuje m.in. : rozwijanie sprawności językowych, ćwiczenia artykulacyjne, leksykalne, fleksyjne, słowotwórcze i składniowe, nazywanie relacji przestrzennych, ćwiczenia komunikacyjne w zakresie tworzenia form dialogowych i monologowych, w tym opisu i opowiadania, budowanie wiedzy o otaczającym świecie w umysłach dzieci, wzbogacanie słownictwa biernego i czynnego, podtrzymywanie spontanicznej aktywności słownej, wprowadzanie alternatywnych form porozumiewania się, rozwijanie sprawności komunikacyjno- społecznej, sytuacyjnej i pragmatycznej, praca na rozumieniem mowy oraz znaczeniem słów, poleceń, pytań, kształcenie poprawności artykulacyjnej.

I jeszcze o terapii logopedycznej:

Komunikacja międzyludzka to sprawność, która determinuje rozwój poznawczy każdego człowieka, wpływa na jego relacje społeczne i daje mu możliwość przeżywania i wyrażania siebie. Prawidłowy rozwój mowy jest warunkiem właściwego rozwoju poznawczego, społecznego i emocjonalnego dziecka. Dlatego tak ważne jest wspieranie rozwoju mowy dziecka już od najwcześniejszych chwil jego życia. Zdolność nawiązywania relacji z otoczeniem jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Problemy komunikowania się dzieci mają ogromny wpływ na możliwość prowadzenia z nimi skutecznej edukacji. W konsekwencji mogą ograniczać im szansę na choćby częściowo samodzielne dorosłe życie. W oczywisty sposób wpływają na kształtowanie się ich poczucia tożsamości oraz relacji z otoczeniem. Dlatego tak bardzo ważne jest podjęcie jak najwcześniej oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na rozwój komunikacji.

W procesie terapii logopedycznej specjalista kształtuje, doskonali mowę̨, umiejętności komunikowania się̨ dziecka poprzez różnego rodzaju zabawy stymulujące rozwój mowy, ćwiczenia usprawniające pracę aparatu mowy, ćwiczenia narządów artykulacyjnych, ćwiczenia fonacyjne, ćwiczenia słuchowe – słuchu fonemowego, fonetycznego i melodii wypowiedzi, wywoływanie i utrwalanie prawidłowej artykulacji głosek, ćwiczenia rozwijające, bogacące zasób w słowniku biernym i czynnym, ćwiczenia rozwijające mowę̨ spontaniczną, umiejętności wypowiadania się̨ zdaniami. Celem terapii jest kształcenie i doskonalenie prawidłowego rozwoju komunikacji werbalnej lub alternatywnej.

W ramach działań psychologa dzieci objęte są terapią indywidualną oraz grupową, których głównymi celami są: przygotowanie dziecka do wymagań środowisk edukacyjnych, rozwijanie samodzielności w działaniu, poprawienie kontaktu i komunikowania się oraz praca nad zachowaniami zakłócającymi proces terapeutyczny.

Psycholog w odpowiedzi na problemy zgłaszane przez rodziców udziela im wparcia, wskazówek, jak powinni radzić sobie w trudnych sytuacjach, wspólnie analizując funkcjonowanie dziecka opracowuje program oddziaływań domowych oraz poprzez systematyczną współpracę monitoruje skuteczność oddziaływań oraz motywuje rodziców do dalszej pracy.

W celu stworzenia zintegrowanego programu oraz ujednolicenia środowiska terapeutycznego psycholog monitoruje postępy dziecka, współpracuje ze specjalistami oraz realizuje warsztaty i szkolenia dla rodziców.

Głównym celem muzykoterapii jest stymulacja rozwoju dzieci za pomocą muzyki. Na zajęciach wykorzystywane są różne metody i formy pracy między innymi: elementy Mobilnej Rekreacji Muzycznej Macieja Kieryła, podejście Muzykoterapii Kreatywnej Paula Nordoffa i Clive’a Robbinsa, elementy systemu C. Orffa, elementy choreoterapii, aktywnego słuchania, relaksacji. Poprzez działania muzykoterapeutyczne dzieci mogą nabywać praktyczne doświadczenia w zakresie komunikacji, koncentracji, percepcji słuchowej i motorycznej. Naprzemiennie stosowane są elementy aktywizujące i uspakajające. Każdemu elementowi przyporządkowana jest odpowiednio dobrana muzyka, specjalne aranżacje muzyczne, odgłosy natury, melodie i piosenki dziecięce. Podczas zajęć wykorzystywane są instrumenty perkusyjne, różnego rodzaju pomoce dydaktyczne, kolorowe rekwizyty. Prowadzone są zabawy muzyczno – ruchowe, ćwiczenia rytmiczne, metryczne, autoorientacyjne, elementy tańca , muzykowanie. Na zajęciach muzykoterapii liczy się fakt, czy dziecko angażuje się w prowadzone działania i w jakim stopniu dzięki muzyce rozwija się jego komunikacja, obniża napięcie, wzrasta sprawność ruchowa i aktywność poznawcza.

Wszystkie aktywności muzyczne dostosowane są do możliwości psychofizycznych małego dziecka, a zajęcia oprócz funkcji terapeutycznych dostarczają dziecku wiele uśmiechu i radosnych przeżyć.

Metoda Ruchu Rozwijającego została stworzona w latach sześćdziesiątych przez angielską nauczycielkę wychowania fizycznego Weronikę Sherborne. MRR to system ruchowych ćwiczeń - zabaw – relacji zbudowany w oparciu o wczesnodziecięce zabawy rodziców z dziećmi. Jest przeznaczony do pracy z dziećmi z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego. Wspomaganie rozwoju psychoruchowego dzieje się w efekcie rozwijania przez ruch świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni, usprawniania ruchowego oraz dzielenia przestrzeni z innymi osobami i nawiązywania z nimi za pomocą ruchu bliskiego kontaktu. W metodzie tej szczególny nacisk kładzie się na wyrównywanie rozwoju sfery ruchowej, kształtowanie umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji z innymi osobami poprzez wspólne doświadczenia ruchowe, a także na budowanie   i umacnianie zaufania do siebie i innych oraz kreatywne wyrażanie siebie

Zajęcia metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne mają na celu poznawanie siebie, innych oraz budowanie wzajemnych relacji poprzez różnorodne, naturalne i proste doświadczenia ruchowe. Aktywność realizowana w ten sposób ma pozytywny wpływ na rozwój poznawczy, emocjonalny, społeczny i ruchowy dziecka.

Zajęcia usprawniają ruchowo ale przede wszystkim mają dostarczyć dziecku radości, pomóc w poznaniu siebie, w zdobyciu do siebie zaufania, nabyciu pewności siebie i wiary we własne możliwości. Atmosfera radosnej zabawy, odczuwanie przyjemnych doznań płynących z własnego ciała wyzwala zaangażowanie, chęć aktywnego, twórczego działania.

Rehabilitacja wzroku (usprawnianie widzenia) polega na ćwiczeniu, tj. rozwijaniu umiejętności posługiwania się wzrokiem, a tym samym –zwiększaniu skuteczności wykorzystywania widzenia w codziennym funkcjonowaniu osoby słabo widzącej. Rehabilitacja wzroku (poprzedzona diagnozą funkcjonalną) obejmuje: pobudzanie do patrzenia; stymulowanie widzenia; rozwijanie podstawowych sprawności wzrokowych związanych z kontrolowaniem ruchów gałek ocznych (lokalizowanie bodźca, fiksacja, śledzenie, zbieżność, przenoszenie spojrzenia, wodzenie, przeszukiwanie); kształtowanie pojęć i pamięci wzrokowej; osiąganie wyższych sprawności wzrokowych (m.in. identyfikowanie obiektów na obrazkach, dobieranie obiektów i obrazków wg. określonych cech, odnajdywanie szczegółów na obrazkach prostych i złożonych, dopełnianie wzrokowe, rozróżnianie i identyfikowanie związków zachodzących na obrazkach, znakach abstrakcyjnych i figurach). Terapię widzenia rozumiemy, jako włączanie osłabionego wzroku dziecka we wszelkie możliwe aktywności poprzez odpowiednie dostosowanie pomocy i otoczenia fizycznego do jego możliwości wzrokowych, ale także jako podejmowanie pewnych ćwiczeń, których celem jest pobudzanie rozwoju widzenia, czyli rozwijanie funkcji wzrokowych i prowokowanie zachowań kierowanych wzrokiem.

Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych fizjoterapeutów z doświadczeniem w pracy z małymi dziećmi, terapia dostosowana jest do potrzeb i możliwości każdego dziecka. Podczas zajęć wykorzystywane są elementy terapii: NDT Bobath, Vojty, Fits - wielowymiarowa terapia stóp, integracji sensorycznej, terapii manualnej, masażu. Usprawnianie ruchowe ukierunkowane jest na osiągnięcie jak największej samodzielności w funkcjonalnych wzorcach ruchowych. Zajęcia ruchowe mają na celu zwiększenie ruchomości stawowej i wzmocnienie wybranych zespołów mięśniowych, wpływają na zahamowanie dalszego postępu choroby i przyczyniają się do zwiększenia ruchomości w stawach oraz zwiększenia siły mięśniowej podnosząc lepszą funkcjonalność organizmu jako całości.

Kombinezon SpiderSuit jest miękką dynamiczną ortezą, która daje ogromne możliwości w usprawnianiu pacjentów z deficytami w obrębie narządu ruchu jak również w schorzeniach CUN. SpiderSuit w porównaniu z innymi kombinezonami tego typu, wzbogacona jest o ortezę na całą kończynę górną, tak że podczas zajęć ogólnorozwojowych możliwe jest wprowadzenie programu ”terapii ręki”. Kombinezon można stosować w terapii jako narzędzie samo w sobie bądź łączyć z podwieszeniami w UGUL-u. W trakcie pracy z pacjentem w UGUL-u dzięki systemowi gum, bloczków, linek prowadzi się trening wzmacniający wybrane grupy mięśniowe ale przede wszystkim możliwa jest pionizacja pacjenta, poprawa wzorca chodu czy praca w odciążeniu. Dodatkowo zajęcia urozmaicić można ćwiczeniami w „pająku”- podwieszenie w sieci elastycznych gum, a tym samym stymulować system przedsionkowy odpowiedzialny za równowagę, wykonywać ćwiczenia bierne, czynne, wspomagane, oporowe.

W ramach zajęć ruchowych prowadzone są także zajęcia na basenie wg koncepcji Hallwick, celem zajęć jest oswojenie dziecka z wodą i wykorzystanie właściwości środowiska wodnego podczas gier i zabaw. Terapia w wodzie wpływa pozytywnie na: redukcję spastyczności, łagodzenie bólu, zwiększenie swobody ruchu, zwiększenie masy mięśniowej i poprawę kondycji fizycznej (dzięki oporowi, jaki stawia woda), poprawę funkcji krążeniowo-oddechowych, poprawę artykulacji, poprawę umiejętności komunikowania się z otoczeniem, wzrost poczucia własnej wartości.

Terapia ręki w ramach WWRD ma na celu usprawnianie małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, jak również dostarczania wrażeń dotykowych i poznawania dzięki nim różnych kształtów i struktur materiałów oraz nabywania umiejętności ich rozróżniania. Podczas zajęć wykorzystywane są ćwiczenia i zabawy rozwijające sprawność ruchową całej kończyny górnej dziecka, sprawność manipulacyjną dłoni, umiejętność chwytu, koordynację pomiędzy dłońmi, doskonalenie czynności samoobsługi a także ćwiczenia grafomotoryczne przygotowujące do nauki pisania i rysowania. Usprawniając pracę rąk należy pamiętać o całej kończynie górnej (od barku do poszczególnych palców), dlatego w ramach zajęć prowadzone są serie ćwiczeń: rozmachowych, manualnych, precyzyjnych.

Dla kogo terapia ręki?

Zajęcia te skierowane są przede wszystkim do dzieci:

• niechętnie podejmujących czynności manualne (malowanie, modelowanie mas plastycznych, układanie drobnych przedmiotów)
• mających problemy z nauką czynności samoobsługowych (ubieranie, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików)
• mających obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyny górnej
• mających problemy z koordynacją obu rąk podczas zabaw manipulacyjnych
• wykonujących czynności precyzyjne zbyt wolno lub za szybko i niedbale
• nie lubiących dotykać nowych i różnorodnych faktur.

Terapia ruchowa to zajęcia prowadzone przez fizjoterapeutów, których program opracowywany jest indywidualnie dla każdego dziecka, a cele ustalane są wspólnie z rodzicami oraz zespołem terapeutycznym pracującym z danym dzieckiem. Całość oddziaływań fizjoterapeutycznych zawartych w programie zgodna jest z aktualnymi zaleceniami lekarskimi oraz skierowana jest na zwiększanie samodzielności, normalizację napięcia mięśniowego, wzmacnianie siły mięśniowej, osiąganie kolejnych etapów rozwoju motorycznego, aż w końcu przygotowanie uczestników zajęć pod względem ruchowym do realizacji obowiązku szkolnego. Fizjoterapeuci pracują według koncepcji NDT-Bobath oraz w zależności od potrzeb wykorzystują inne metody rehabilitacji m.in. terapię manualną, FDM, masaż, taping rehabilitacyjny, elementy integracji sensorycznej i PNF. Niektóre dzieci po wykluczeniu przeciwwskazań kwalifikowane są do terapii w kombinezonie SpiderSuit.

....

....